Orta Kulak İltihapları ve Cerrahi Tedavisi

Kronik orta kulak enfeksiyonu nedir?

Enfeksiyonun 3 aydan daha sürmesi ve kulak zarı ve/veya orta kulak yapılarında bir hasara neden olması kronik orta kulak enfeksiyonu olarak adlandırılır. Kulak zarında delik oluşması, kulak zarının incelmesi ya da kulak zarında çökme, orta kulak kemikçiklerinde erime ya da kireçlenme bu hasarlanmaların başlıcalarıdır. Kronik iltihaplar kolesteatomlu ve kolesteatomsuz olarak iki temel gruba ayrılır. Kolesteatomlu kronik orta kulak enfeksiyonları komşu anatomik yapıları etkileyerek yüz felci, beyin iltihabı gibi komplikasyonlara neden olabilir.

Belirtileri nelerdir?

Konik orta kulak enfeksiyonlarında ağrı genellikle yoktur. Ağrı bir komplikasyon habercisi olabilir. Meydana gelen hasarın yerine ve niteliğine bağlı olarak işitme kaybı, dış kulak yolundan akıntı, kanama gibi belirtilere neden olurlar. Akıntı bazen kötü kokuludur.

Kronik orta kulak enfeksiyonu tanısı nasıl konur?

Tanı koymak için klinik bulgular ve hastalığın süresi genellikle yeterlidir. Hastalığın yaygınlığının ve niteliğinin belirlenmesi için temporal kemiğin bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi çoğunlukla gereklidir. Bazı hallerde manyetik rezonans görüntüleme yöntemine de ihtiyaç duyulabilmektedir. Bunun yanında işitme testlerinin mutlaka yapılması gerekmektedir.

Kronik orta kulak enfeksiyonu tedavisi nasıl yapılır?

Tedavi planlanmasında kolesteatomun varlığı en önemli husustur. Çünkü, kolesteatomlu kronik orta kulak enfeksiyonları komşu anatomik yapıları etkileyerek yüz felci, beyin iltihabı gibi komplikasyonlara neden olabilir. Kolesteatomlu kronik orta kulak enfeksiyonlarında tek tedavi yöntemi iltihabın cerrahi olarak ortadan kaldırılmasıdır ve potansiyel tehlikeler göz önüne alındığında ameliyat kaçınılmazdır. Kolesteatomsuz kronik orta kulak enfeksiyonlarının varlığı durumunda ise kulağı sudan ve nemden korumak elzemdir. Tedavide ağızdan ya da enjeksiyon şeklinde alınan antibiyotikler istisnai durumlar dışında gereksizdir. Dış kulak yolundan uygulanan antiseptikli solusyonlar, antibiyotikli ve kortizonlu damlalar tedavide sıklıkla uygulanırlar. Bununla birlikte, kulağı gelecekteki enfeksiyonlardan korumak yaşam kalitesini arttırmak, işitmeyi restore etmek amacı ile hastanın da isteği doğrultusunda ameliyat planlanabilir.

Ameliyat nasıl yapılır?

Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılmakla beraber yapılacak olan girişimin niteliğine ve hastanın isteğine bağlı olarak lokal (bölgesel) anestezi altında da gerçekleştirilebilir. Ameliyat ışık taşıyıcı optik aletler (endoskoplar) ve/veya ameliyat mikroskopu kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Ameliyat hastalığın ve planlanan girişimin niteliğine bağlı olarak dışarıdan hiçbir kesi yapılmadan kulak kanalı içinden yapılabildiği gibi, dışarıdan belli olmayacak şekilde kulak arkası ya da kulak kıkırdakları arasından yapılan kesilere ihtiyaç duyulabilmektedir. Timpanoplasti ameliyatında kulak zarındaki delik, hastanın kendi dokularından temin edilen kas zarı, kıkırdak ya da kıkırdak zarı gibi dokular kullanılarak tamir edilir. Mastoidektomi ameliyatında kulak arkasındaki havalı hücreler inatçı enfeksiyonu temizlemek için açılır ve temizlenir. Bu ameliyatlar birlikte ya da ayrı yapılabilir, ya da birinden diğerine geçilebilir. Bu arada mümkün olduğu takdirde hastanın kendi kemikçikleri kullanılarak işitmenin de düzeltilmesine çalışılır. Ancak bazı durumlarda titanyum vb. maddelerden yapılan bir takım protezleri kullanmak gerekebilir. Ameliyat sonunda orta kulak ve dış kulak kanalına kendi kendine eriyen tamponlar konur ve yapılan girişimin niteliğine göre dışarıdan bir sargı yapılabilir ya da bandaj konulabilir.

Ameliyattan beklentiler nelerdir?

Kolesteatomlu kronik orta kulak enfeksiyonlarında öncelikli amaç iltihabın ortadan kaldırılarak potansiyel tehlikelerin önüne geçmektir. Bu amaca ulaşıldıktan sonra, hasarlanmış kulak zarı ve orta kulak kemikçiklerinin tamir edilerek işitmenin düzeltilmesine (rekonstruksiyon) çalışılır. Kolesteatomsuz kronik orta kulak enfeksiyonlarında ise hasarlanmış kulak zarı tamir edilerek orta kulağın dış ortamdan gelecek enfeksiyonlara karşı korunması birincil amaçtır. İkincil olarak ise işitmenin rekonstruksiyonu amaçlanır.

Ameliyat olmazsam ne olur?

Önerilen bu müdahale yapılmadığı takdirde hastalığınızın kalıcı düzelmesi mümkün olamayacağı gibi, özellikle kolesteatomlu kronik orta kulak enfeksiyonlarında hastalığın yaratabileceği bazı riskler de bulunmaktadır. Bunlardan başlıcaları; menenjit, beyin abseleri, kafa için toplardamarların iltihabı, yüz felci, denge sorunları, işitmenin tam kaybı gibi çok ciddi ya da hayati önemde olasılıklardır.

Tekrar ameliyat olmam gerekir mi?

Çoğunlukla gerekmez. Ancak çeşitli faktörlere bağlı olarak başarısızlık söz konusu olabilir ve tekrar ameliyat olmanız gerekebilir. Bununla birlikte hastalığın niteliğine ve yapılan girişime göre planlı bir ikinci ameliyat gereksinimi olabilir.

Ameliyat sonrası dönemde beni bekleyenler nelerdir?

Ameliyattan sonra genellikle bir gece hastanede kalmanız gerekir. Ameliyat bölgesinde ağrı olabilir ancak bu ağrılar basit ağrı kesiciler ile genellikle kontrol altına alınabilir. Hafif baş dönmesi olması normaldir. Ancak yapılan girişimin niteliğine bağlı olarak şiddetli de olabilir. Bu durumda ek ilaçlar gerekebilir. Ameliyat sonrası dönemde pansumanlar yapılır ve kulak içine çeşitli damlalar tatbik edilir. Kulak kanalına konulan tamponlar erimeye başladığında kulağınızdan kanlı akıntı gelmesi normaldir. Ameliyat sonrası 3 ay kulağınızı su ve nemden korumanız gerekir. Ancak mastoidektomi yapılmış ile bu süre çok daha uzun hatta ömür boyu olabilir. Mastoidektomi yapılan hastalarda kemik içinde oluşan boşluğun periyodik olarak vakumla temizlenmesi gerekir. Zaman zaman bu boşlukta gelişen mantar ya da bakteri enfeksiyonlarına bağlı olarak kulakta ağrı, kaşıntı ve akıntı meydana gelebilir. Bu durum çeşitli kulak damlaları ile kolayca tedavi edilir.